Tüketici hukuku nedir?
Tüketici hukuku , Mal veya hizmet piyasalarında kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla hareket eden veya onun adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlem tüketici işlemidir.
Tüketici hukuku neleri kapsar?
Tüketici hukuku, gelişen ekonomik ve sosyal durumlara ayak uydurmakta zorluk çeken, üretici karşısında giderek zayıf ve korumasız hale gelen tüketicilerin haklarını koruma noktasındaki yetersizlikleri gidermeyi ele almaktadır.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun (TKHK) amacı; “kamu yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, zararlarını tazmin edici, çevresel tehlikelerden korunmasını sağlayıcı, tüketiciyi aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemleri almak, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konulardaki politikaların oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları düzenlemektir” şeklinde kaleme alınmıştır.
Tüketici hakları nelerdir?
Ayıplı bir malın teslim edilmesi hâlinde tüketicinin sahip olduğu seçimlik haklar, TKHK m.11/I’de düzenlenmiştir.
Hükme göre; “Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici aşağıda belirtilen seçimlik haklarından birini seçip kullanabilir:
*Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme
* Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme
* Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme
* İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme
Hizmetin ayıplı ifa edildiği durumlarda tüketici, hizmetin yeniden görülmesi, hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımı, ayıp oranında bedelden indirim veya sözleşmeden dönme haklarından birini sağlayıcıya karşı kullanmakta serbesttir. Sağlayıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Seçimlik hakların kullanılması nedeniyle ortaya çıkan tüm masraflar sağlayıcı tarafından karşılanır. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir.
Tüketici davaları kimlere açılır?
Kamu tüzel kişileri de dâhil olmak üzere ticari veya mesleki amaçlarla tüketiciye mal sunan ya da mal sunanın adına ya da hesabına hareket eden gerçek veya tüzel kişilere karşı dava açılır.
Tüketici işlemleri ile tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıklara ilişkin davalarda tüketici mahkemeleri görevlidir.
Tüketici mahkemelerinde görülen uyuşmazlıklarda dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Şu kadar ki, aşağıda belirtilen hususlarda dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümler uygulanmaz:
* Tüketici hakem heyetinin görevi kapsamında olan uyuşmazlıklar
* Tüketici hakem heyeti kararlarına yapılan itirazlar
* TKHK’nın 73 üncü maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen davalar
* TKHK’nın 74 üncü maddesinde belirtilen davalar
* Tüketici işlemi mahiyetinde olan ve taşınmazın aynından doğan uyuşmazlıklar
